TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Aydın İl Temsilciliği'nden "Ramazanda doğru beslenme ve gıda güvenliği açıklaması"

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Aydın İl Temsilciliği'nden "Ramazanda doğru beslenme ve gıda güvenliği açıklaması"

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Aydın İl Temsilciliği'nden
24 Mart 2023 - 08:53

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası  Aydın İl Temsilciliği "Ramazanda doğru beslenme ve  gıda güvenliği" konusunda  açıklama yaptı.

Toplumsal ve sosyal yaşamımızda önemli bir yeri olan Ramazan ayında, beslenme düzeni ve alışkanlıklarımızın tümüyle değişmekte, bu dönemde dengeli beslenme yanında sağlıklı ve güvenilir gıda maddeleri tüketmek de büyük önem taşımakta olduğu vurgulanan açıklamada şu hususlara yer verildi:
"Artan şehirleşme oranı, azalan gelir düzeyi ve resmi denetimlerin yetersizliği göz önünde bulundurulduğunda, her yıl olduğu gibi yine Ramazan alışverişi yapacak olan tüketicilere önemli sorumluluklar düşmektedir. Özellikle de alım gücü düşük olan kesime yönelik neredeyse hammadde fiyatına satılan ve merdiven altı veya kayıt dışı şekilde uygun olmayan koşullarda üretilen gıda maddeleri halk sağlığı açısından risk oluşturmaktadır. Bu tür ürünler sokakta rastgele ortamlarda dökme veya ambalajsız şekilde satılabilmekte ve tüketicilere ulaşabilmektedir.
Ülkemizde özellikle kırmızı et ve süt ürünleri fiyatları ve diğer gıdaların fiyatları dünyadaki gelişmiş ülkelerdeki fiyatların çok üzerinde seyretmekte, halkın büyük kesimi et ve et ürünlerine ulaşamamaktadır. Dolayısıyla bu alanda taklit ve tağşiş giderek artmaktadır.
Ramazan ayında toplu tüketimlerin daha arttığı düşünüldüğünde gıda denetimlerinin sıklaştırılması ve halk sağlığını koruyucu yönde önlemlerin alınmasına ihtiyaç olduğu görülmektedir.
Kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından her yıl yapıldığı gibi bu senede ramazan ihtiyaç ve erzak paketleri hazırlanmaktadır. Paketteki gıda maddelerinin kayıt dışı ekonomi ürünü olmamasına özen gösterilmelidir. Ürünlerin tavsiye edilen tüketim tarihini aşmamış ve besleyici değerlerinin yitirilmemiş olması ayrıca önem taşımaktadır. Çabuk bozulabilecek, soğuk muhafaza gerektiren peynir, sucuk gibi gıda maddelerinin koli içeriğinde olmaması göz ardı edilmemelidir."


Açıklamada doğru beslenme açısından Ramazan ayı boyunca yapılması gerekenler şöyle sıralandı:

  • Oruç tutarken de yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmeli tek seferde büyük porsiyonlar yerine, iftardan sonra aralıklarla ile her seferinde azar azar küçük porsiyonlar şeklinde tüketilmelidir.
  • Yemekleri pişirme yöntemlerinin de önemli olduğunu unutulmamalı, özellikle ızgara, haşlama, fırında, buğulama gibi sağlıklı yöntemlerle hazırlanan yemekleri tercih edilmeli, kavrulmuş, kızartılmış ve tütsülenmiş yemeklerden uzak durulmalıdır.
  • Yemeklerinizi hızlı yemekten kaçının, yavaş yavaş ve iyice çiğneyerek tüketilmeli susamış hissetmeseniz bile iftar ve sahur arasında sık sık su içilmelidir. Ayrıca süt, ayran, sade soda, taze sıkılmış meyve-sebze suları, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edebilirsiniz.
  • Sahur öğünü kesinlikle atlamamalı, iftarda ve sahurda kan şekerini birden yükseltmeyen, uzun süre tokluk hissi sağlayan, yavaş sindirilen proteinli ve lifli gıdalar, tam tahıllı ürünler (tam tahıllı buğday ekmeği, çavdar veya kepek ekmeği), kuru baklagiller (kuru fasulye, mercimek, nohut), süt ürünleri (yoğurt, ayran, süt kefir, cacık vb.), yumurta, bal, taze sebze ve meyve/kuru meyveler, şekersiz hoşaf veya komposto, hurma, ceviz, kavrulmamış fındık veya badem tercih edilmelidir. Rafine ürünlerden, beyaz undan yapılmış kek, poğaça ve kurabiye gibi hamur işleri ve şekerli ürünleri tüketmek gün boyu su ihtiyacınızı artıracağı için tüketiminden kaçınılmalıdır.
  • İftara peynir, domates, zeytin gibi kahvaltılıklar veya çorba gibi hafif yemeklerle başlanmalı, 10-15 dakika sonra az yağlı et yemeği, sebze yemeği veya salatayla devam edilmelidir.
  • Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalı, iyi pişmiş yiyecekleri tercih edilmelidir.
  • İftardan sonra taze ve kuru meyvelere öncelik verin tatlı tercihinizi sütlü tatlılar (sütlaç, güllaç, muhallebi vb.) veya meyve tatlıları, hoşaf ve kompostolardan yana yapın.
 
 
Gıda Güvenliği İçin Öneriler
  • Gıda güvenliğini sağlamak için temizlik, pişmiş besinlerle çiğ besinlerin ayırılması, uygun pişirme, besinlerin uygun sıcaklıklarda saklanması, güvenilir gıda ve su kullanılmalıdır.
  • Satın alınan gıdaların etiketlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı‘nca verilen kayıt veya onay numarasının olup olmadığının kontrol edilmeli, tavsiye edilen tüketim tarihi, üretici firmanın adı ve adresi, içerik bilgileri, miktar ve fiyat bilgileri incelenmeli, etiket beyanı tam olmalıdır.
  • Izgara et, tavuk, balık gibi ürünler iyi pişirilmeli, orta nokta sıcaklığının 68° C olmasına özen gösterilmelidir. Uygun muhafaza şartları sağlandığı sürece et yemekleri buzdolabında 1-2 günden fazla, etsiz yemekler ise 3-4 günden fazla bekletilmemelidir
  • Et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin çabuk bozulabilen gıda maddeleri olması nedeniyle bekletmeden dikkatli bir şekilde tüketilmelidir. Mikrobiyolojik bozulma riski yüksek olan bu ürünlerin soğuk zincir içinde satışa sunulduğundan emin olunmalıdır.
  • İftarda tüketilen yemekler sahura kadar oda ısısında tutulmamalı, yemeklerin tekrar tekrar ısıtılmasından kaçınılmalı, yemekler yenilecek miktarlarda ısıtılmalı ve kısa süre içinde tüketilmelidir.
  • Meyve ve sebzeler akan su altında iyice yıkanmalıdır.
  • Çiğ et, tavuk, balık ve yumurtaya dokunduktan sonra eller yıkanmalıdır.
  • Yemek hazırlama aşamasında, çiğ et ve tavuk kesme ve doğramada kullanılan mutfak aletleri yıkanmadan, çiğ tüketilecek sebze ve meyve ile temas ettirilmemelidir.
  • Tahıl, kuru baklagiller, şeker gibi kuru gıdalar karanlık, kuru ve serin ortamda depolanmalıdır.
  • Kaynağı bilinmeyen, denetimsiz sokak sütü yerine pastörize veya sterilize süt ya da paketli çiğ süt tercih edilmelidir.
  • Konservelerde bombaj yapmış, hasar görmüş, paslanmış veya çentikli olanlar satın alınmamalıdır. Ambalajı bozulmuş, delinmiş, deforme olmuş ürünler alınmamalıdır.
  • Donmuş gıdalar alışverişin sonunda alınmalı, çözünmemiş olduklarına dikkat edilmeli ve en kısa zamanda dondurucuya yerleştirilmelidir.
  • Dondurulmuş ürünler asla ortam sıcaklığında çözündürülmemeli ve çözülmüş ürün bir daha dondurulmamalıdır.
 medyada konuyla ilgisi olmayanlara dikkat

Açıklama sonunda,  gıda güvenliği, güvenilir gıda, beslenme önerileri, gıda fiyatları ve benzeri birçok konu, görsel, işitsel, yazılı basın ve internet ortamında yoğun biçimde ele alındığına dikkat çekilerek,
"Bu  zaman diliminde bilimsel nitelik taşımayan ve konuyla ilgisi olmayan kişilerin medya üzerinden yaptığı yorum ve öneriler, tüketicileri yanlış yönlendirmektedir. Halk sağlığının olumsuz etkilenmemesi ve bilgi kirliliğinin önüne geçilmesi için; gıda bilimi ve teknolojisi konusunda eğitimi olmayan kişilere kesinlikle itibar edilmemesi gerekmektedir. Gıda zehirlenmelerinin yaşanmadığı, gıda israfının olmadığı, gıdanın hakça paylaşıldığı günler dileği" temenni edildi..